ΜΑΡΤΙΟΣ – ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2017
Σοφία Γούναρη
Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων
ΕΛΓΟ «ΔΗΜΗΤΡΑ»
Τηλ. 210-7784240, εσ.2
e-mail: sgounari@fria.gr
Όταν ξεκίνησα να γράφω αυτό το άρθρο (μέσα Φεβρουαρίου), μία λέξη ήταν καρφωμένη στο μυαλό μου, «Ψυχραιμία».
Κατά γενική ομολογία είχαμε να δούμε τέτοιο χειμώνα πολλά χρόνια. Τόσα, που είχαμε ξεχάσει πώς είναι ο χειμώνας. Εάν λοιπόν συνδυάσουμε έναν πραγματικό χειμώνα με μία κακή προηγούμενη μελισσοκομική χρονιά, τότε μπορούμε να βρούμε τις αιτίες των απωλειών των μελισσιών.
Και πραγματικά μέχρι τον Φεβρουάριο, ιδιαίτερα στην νότιο Ελλάδα, πολλά, ίσως πάρα πολλά μελίσσια είχαν χαθεί, ενώ και τα υπόλοιπα ήταν πολύ αδύναμα. Κι ακόμα είχαμε μπροστά μας τον υπόλοιπο Φεβρουάριο και τον Μάρτιο! Όμως εάν μπορούσαμε να δούμε πέρα από αυτήν την μεγάλη απώλεια, θα χαρακτηρίζαμε αυτόν τον χειμώνα αλήθεια «κακό», «καταστροφικό»;
Εάν αυτή την στιγμή δεν υπήρχαν χιλιάδες ψυχές στην χώρα μας και σε γειτονικές χώρες που ζουν σε άθλιες συνθήκες εγκλωβισμένοι στην παραφροσύνη, στον ρατσισμό, στον μισανθρωπισμό …… της πολιτισμένης δύσης, και εάν δεν είχαμε δεθεί χειροπόδαρα αυτοβούλως στην υπεροψία και τον νεποτισμό επίσης της πολιτισμένης βόρειας Ευρώπης, τότε θα μπορούσαμε να πούμε με ελαφριά καρδιά: Ναι τον χρειαζόμασταν έναν κανονικό χειμώνα. Η γη, τα φυτά, το χώμα το χρειαζόταν το χιόνι για να ημερέψει, να γονιάσει. Οι πόλεις και τα ζωντανά τις χρειάζονταν τις αρνητικές θερμοκρασίες για να ημερέψουν επίσης….
Το ξέρουμε όλοι κατά βάθος ότι αυτόν τον χειμώνα τον χρειαζόμασταν, γι’ αυτό και αρχίζουν να ακούγονται πάλι τα λόγια ελπίδας, «…φέτος θα πάει καλά, ακόμη και ο έλατος θα δώσει μέλι…», «… το πρόβλημα είναι εάν θα προλάβουν τα μελίσσια μας να αναπτυχθούν…». Όμως πρέπει να μην ξεχνούμε ότι η φύση έχει μία ισορροπία, μία οικονομία, όσο μπορεί και αντέχει ακόμη. Θα προλάβουν τα μελίσσια μας να αναπτυχθούνε, εάν κρατήσουμε την Ψυχραιμία μας, αφού και οι ανθοφορίες συμβαδίζουν όπως βλέπουμε με τον καιρό και ΟΧΙ με τους μήνες, όπως βλέπαμε τα τελευταία χρόνια.
Για παράδειγμα το ξυνάκι, η οξαλίδα. Συνήθως όταν γραφόταν αυτό το άρθρο, η ανθοφορία της ήταν σε πλήρη εξέλιξη και τα μελίσσια μάζευαν γύρη πολλή και άνοιγαν τους γόνους εντατικά. Τώρα επίσης τα μελίσσια ακόμη και με χαμηλότερες θερμοκρασίες, τολμούν να κάνουν πτήσεις, ο γόνος φυσικά και έχει ξεκινήσει, οι ρυθμοί όμως είναι περισσότερο φυσιολογικοί…
Ας τα δούμε τα πράγματα πιο συγκεκριμένα, «δουλεύοντας» πάνω στο παρακάτω απλό σχήμα, που δείχνει τα κρίσιμα στοιχεία για την ανάπτυξη των μελισσιών την άνοιξη:
Μάλιστα θα αλλάξουμε λίγο την ομαδοποίηση στις ζώνες, με κύρια αιτία την ιδιαίτερη διαφοροποίησή τους όσον αφορά στις βροχές που δέχθηκαν κατά τον προηγούμενο χρόνο.
1η ζώνη :
Δωδεκάνησα, Κυκλάδες, Κρήτη, Αττική, Νότια και Ανατολική Πελοπόννησος, νησιά του Αν. Αιγαίου και Ν. Εύβοια
Η βασική αιτία για την απώλεια πολλών μελισσιών στην Ν. Ελλάδα και στα νησιά, δεν είναι τόσο η κακή μελισσοκομικά χρονιά που πέρασε, όσο η πρώιμη και κατακόρυφη πτώση της θερμοκρασίας τον Νοέμβριο. Τα μελίσσια μας δεν πρόλαβαν να δουλέψουν τον Νοέμβριο, να ταΐσουν κανονικά την βασίλισσα και αυτή να γεννήσει μία γενιά φθινοπωρινών καλοταϊσμένων και δυνατών μελισσών. Έτσι, και με δεδομένη την παρατεταμένη κακοκαιρία, από εκεί και πέρα, τα ήδη ταλαιπωρημένα μελίσσια δεν άντεξαν. Ένα ποσοστό αυτών των απωλειών θα μπορούσε να αποφευχθεί ίσως, εάν ο μελισσοκόμος διατηρούσε την Ψυχραιμία του και την κριτική του σκέψη και δεν θεωρούσε ότι αιτία του χαμού δεν ήταν πρωτίστως η νοσεμίαση ή η βαρρόα (φάρμακα, φάρμακα…), αλλά αυτό δεν είναι το αντικείμενο αυτού του άρθρου. Το βασικό ζητούμενο είναι τι κάνουμε από εδώ και πέρα.
Τα μελίσσια μπαίνουν στην άνοιξη αδύνατα, άρα χρειάζονται ενίσχυση. Χρειάζονται δηλαδή τροφοδότηση κανονική (πάντα – και ιδιαίτερα φέτος) με ζαχαροζύμαρο κανονικό και γυρεόπιτα, με γύρη κανονική. Ταυτόχρονα, επειδή ακριβώς είναι ταλαιπωρημένα και το προηγούμενο διάστημα είχαν μπει σε κατάσταση «συντήρησης-επιβίωσης», χρειάζονται και διεγερτική τροφοδοσία, ώστε να αρχίζουν να βλέπουν το μέλλον με αισιοδοξία, να ανακτούν την ελπίδα τους…
Είναι βέβαιο ότι αυτά αποτελούν ένα κόστος μεγάλο για τον μελισσοκόμο, ιδιαίτερα σε μία χρονιά που ούτε μέλι πούλησε, αλλά και έχασε και μελίσσια…..
Η συνέχεια στην έντυπη καθώς και στην ηλεκτρονική μορφή του περιοδικού
Διαβάστε επίσης στο ίδιο άρθρο:
2η ζώνη :
Νησιά του Ιονίου, δυτικά παράλια της Ηπειρωτικής Ελλάδας και Στερεά
Στις περιοχές αυτές οι βροχές τον προηγούμενο χρόνο ήταν ικανές να διατηρήσουν μία ανθοφορία που με τη σειρά της…
3η ζώνη :
Ήπειρος, Θεσσαλία, Μακεδονία και Θράκη
Ειδικά για φέτος και καθώς ο χειμώνας ήταν “βαρύς” σ’ αυτές τις περιοχές προβλέπεται τα μελίσσια να αρχίσουν να “ξυπνάνε” μετά το 1ο δεκαήμερο του Μαρτίου. Ο μελισσοκόμος λοιπόν θα πρέπει…
