Ανοιξιάτικο ρείκι ή Δενδρώδης Ερείκη (Erica arborea)

Δημήτρης Τσέλιος
τ. Διευθυντής Ινστιτούτου Μελισσοκομίας ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε.
τηλ. 6976027907

Βαγγέλης Τσέλλιος
Γεωπόνος- Μελετητής ΜSc Μελισσοκομίας
τηλ. 6973791716

Σπουδαίο μελισσοκομικό φυτό της πατρίδας μας, το ανοιξιάτικο ρείκι, έχει μεγάλη εξάπλωση στον Ελληνικό χώρο. Αειθαλής θάμνος, ξεπερνά τα 2-3 μέτρα στο ύψος, με πλούσια ανθοφορία, λευκού χρώματος λουλούδια, που προσελκύουν τις μέλισσες για το νέκταρ και τη γύρη που προσφέρουν.

Το λατινικό όνομα Erica arborea, Δενδρώδης ερείκη στα ελληνικά, τη ξεχωρίζει από το άλλο σπουδαίο μελισσοκομικό φυτό, την Erica verticcilata, η Σπονδυλωτή ερείκη, που το μέγεθος δεν ξεπερνά το 1-1,5 μέτρο. Αλλά και τα άλλα κοινά ονόματα τη ξεχωρίζουν από τη σπονδυλωτή ερείκη (σουσούρα).

Ανοιξιάτικο ρείκι σε αντίθεση με το φθινοπωρινό. Ασπρόρεικο σε αντίθεση με κοκκινόρεικο. Όταν δεν ανθοφορούν τα δύο είδη και το ύψος τους δεν διαφέρει, τότε η διάκριση τους είναι δύσκολη, αφού φύονται στις ίδιες περιοχές, συχνά ανάμικτα με κουμαριές, σκίνους, πουρνάρια κ.α. και τα πράσινα φυλλαράκια τους είναι παρόμοια. Τα δύο είδη έχουν και άλλες διαφορές, όπως το ριζικό σύστημα. Στη δενδρώδη ερείκη είναι ένα ογκώδες ρίζωμα, απ’ όπου εκφύονται αρκετοί βλαστοί, με αποτέλεσμα να στερείται ενός μόνο ισχυρού κορμού, αλλά και να έχει μεγάλη αντοχή στις διακυμάνσεις της εδαφικής υγρασίας. Αντίθετα στη σουσούρα το ριζικό αποτελείται από οριζόντιες λεπτές σχετικά ρίζες, που εξαρτούν την επιτυχία της ανθοφορίας τους από πρόσφατες βροχοπτώσεις, αφού δεν εισέρχονται βαθιά στο χώμα, είναι σχεδόν οριζόντιες, σε μικρό βάθος.

Η κλιμάκωση της ανθοφορίας ξεχωρίζει επίσης τα δύο είδη. Το ανοιξιάτικο ρείκι ξεκινά την ανθοφορία του σε πρώιμα – παραθαλάσσια μέρη, νωρίς την άνοιξη, σχεδόν από το τέλος του χειμώνα, το Φεβρουάριο και καταλήγει σε μεγάλα υψόμετρα, 600-800 μέτρα, όψιμα μέρη μακριά από τη θάλασσα, ακόμη και τον Ιούνιο.

Όμως κοινό χαρακτηριστικό του Ανοιξιάτικου και Φθινοπωρινού ρεικιού είναι η μεγάλη τους σημασία για τη μελισσοκομία, η διττή προσφορά τους σε γύρη και νέκταρ. Το ανοιξιάτικο ρείκι εφοδιάζει τα μελίσσια με γύρη σε μια εποχή που η εκτεταμένη εκτροφή γόνου απαιτεί μεγάλες ποσότητες φρέσκιας γύρης, υψηλής θρεπτικής αξίας. Μερικές φορές η αποθηκευμένη γύρη του ασπρόρεικου καταλαμβάνει μεγάλο χώρο στις διαθέσιμες κηρήθρες των μελισσιών και είναι από τις λίγες φορές που έχουμε μπλοκάρισμα γόνου από γύρη. Η προσθήκη κηρηθρών μεμονωμένων ή σε όροφο είναι επιβεβλημένη. Το μέλι του ανοιξιάτικου ρεικιού στο μεγαλύτερο ποσοστό του χρησιμοποιείται από το μελίσσι στη διατροφή του γόνου. Το υπόλοιπο, μαζί με τα άλλα ανοιξιάτικα μέλια, συμμετέχει στα ανοιξιάτικα ανθόμελα.

Γενικά το ανοιξιάτικο ρείκι είναι χρήσιμο φυτό, από το ρίζωμα του σκαλίζονται διάφορα είδη (καπνοσύριγγες κλπ). Τα ξύλα χρησιμοποιούνται στην ανθρακοποιΐα και σε απουσία άλλης ύλης σε καμίνια, αφού αναπτύσσονται υψηλές θερμοκρασίες (800⁰C). Το ερεικόχωμα είναι εφάμιλλο του καστανοχώματος, για τη χρήση σε κήπους.