Ο Γιάννης Μακέτας στο καταπληκτικό του βιβλίο “Περί φυτών αφηγήματα” γράφει: η ιδιοτροπία ενός φυτού (εννοεί το ζαχαροκάλαμο) να αποταμιεύει σακχαρόζη αντί για άμυλο και να αρνείται πεισματικά να καλλιεργηθεί έξω από τις τροπικές περιοχές, οι εκκλησιαστικές έριδες και η ανακάλυψη του Νέου Κόσμου είχαν ως αποτέλεσμα τη βίαιη μετακίνηση εκατομμυρίων μαύρων Αφρικανών και τη σημερινή χρωματική ποικιλομορφία της Αμερικής.
Το μέλι αποτελούσε την μόνη γλυκαντική ύλη σε όλη την Ευρώπη, από την αρχαιότητα και μέχρι την ανακάλυψη της Αμερικής.
Η Προτεσταντική μεταρρύθμιση τον 16ο αιώνα έφερε μεγάλες ανακατατάξεις στην εκκλησία και τα καθολικά μοναστήρια που ήταν οι κύριοι παραγωγοί μελιού κατέρρευσαν κι έτσι μεγάλωσε η ανάγκη για νέο εναλλακτικό γλυκό προϊόν. Εκτός από την Ινδία ζαχαροκάλαμο καλλιεργούνταν ήδη από το 1453 και στα νησιά της Καραϊβικής όταν ο Κολόμβος μετέφερε εκεί νεαρά φυτά ζαχαροκάλαμου για δοκιμή. Η ζήτηση ζάχαρης άρχισε να γίνεται όλο και μεγαλύτερη στην Ευρώπη μαζί με την αύξηση της κατανάλωση τσαγιού, καφέ, σοκολάτας.
Οι έμποροι και επιχειρηματίες της εποχής δεν άφησαν την ευκαιρία να χαθεί. Οικειοποιήθηκαν ή ανταλλάχθηκαν μεγάλες εκτάσεις με μόνο κριτήριο την καταλληλότητα του κλίματος για καλλιέργεια ζαχαροκάλαμου. Οι Ινδιάνοι, οι κάτοικοι δηλ. των περιοχών αυτών, αγνοήθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν σαν δούλοι στις φυτείες ζαχαροκάλαμου και τελικά εξοντώθηκαν είτε από την βαριά εκμετάλλευση είτε από τα όπλα ή από τις άγνωστες γι΄ αυτούς ασθένειες που μετέφεραν οι Ευρωπαίοι.
Αναπλήρωση αυτών των απωλειών σε εργατικά χέρια έγινε με το δουλεμπόριο μαύρων Αφρικανών. Τα πλοία από την Αγγλία και την υπόλοιπη Ευρώπη μετέφεραν στη Δυτ. Αφρική αλάτι, όπλα, ενδύματα κ.ά. και σε αντάλλαγμα οι τοπικοί φίλαρχοι έδιναν στους Άγγλους και Ισπανούς νέους δυνατούς και ανθεκτικούς στις τροπικές θερμοκρασίες μαύρους σκλάβους. Αυτοί μεταφέρονταν στην Νότια Αμερική και ανταλλάσσονταν με ζάχαρη φυσικά, η οποία μεταφερόταν πάλι στην Ευρώπη. Έτσι έκλεινε ο κύκλος με πάντα φορτωμένα πλοία και βέβαια πολύ χρήμα.
Το εμπόριο σκλάβων διήρκησε 300 0λόκλρα χρόνια, μέχρι το 1800 και μεταφέρθηκαν από την Αφρική 20.000.000 μαύροι σκλάβοι. Ένας τεράστιος αριθμός ανθρώπων διότι λόγω της σκληρής εκμετάλλευσης πολλοί δεν άντεχαν, πέθαιναν και έπρεπε να αντικατασταθούν.
Η κίτρινη φυλή, οι Ασιάτες που υπερτερούν στο νησί της Χαβάης σήμερα, οφείλεται ακριβώς στην ύπαρξη του ζαχαροκάλαμου και την ανάγκη εργατικών χεριών. Αυτοί δεν ήρθαν ως δούλοι, όπως οι Αφρικανοί, αλλά ως δύστυχοι οικονομικοί μετανάστες.
Έτσι προέκυψε αυτή η χρωματική ποικιλομορφία στην Αμερική. Μια δραματική ιστορία με πρωταγωνιστές τους “πολιτισμένους” Ευρωπαίους.
Βιβλιογραφία
Γιάννης Μανέτας
Περί φυτών αφηγήσεις
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Απορίες και διευκρινίσεις σχετικά με το άρθρο ή με όποιο άλλο θέμα θέλετε επικοινωνήστε με το περιοδικό Μελισσοκομική Επιθεώρηση πατώντας εδώ.
Για την κατάρτισή σας,
επιλέξτε πηγές πληροφόρησης με επιστημονικά τεκμηριωμένη γνώση
